Co to jest kredyt kupiecki? Jak go wykorzystać w branży TSL?
W tak dynamicznej branży jak TSL niczym nowym są sytuacje, gdy zleceniodawca nie jest w stanie opłacić usługi transportu czy spedycji z góry. W związku z tym często można natknąć się na przeciągające się terminy płatności, które w znacznym stopniu stanowią zagrożenie dla płynności finansowej firmy. Popularnym sposobem na radzenie sobie z takimi przypadkami jest kredyt kupiecki. Co to jest? Z czym się wiąże? Co warto o nim wiedzieć? Jak go wykorzystać w branży transportowej?
Kredyt kupiecki — co to jest?
Kredyt kupiecki to jedna z pozabankowych form finansowania działalności gospodarczej. Polega na tym, że podmiot sprzedający towar lub wykonujący usługę zgadza się na otrzymanie zapłaty już po terminie dostawy. Dzięki temu osoba kupująca czy zleceniodawca ma czas na zebranie odpowiednich środków, aby uiścić zobowiązanie, i nie musi zaciągać w tym celu pożyczek. Kredyt kupiecki nie wymaga szczególnej formy prawnej, przez co jego warunki czy sposób zawarcia mogą być różnorodne. Umowa o kredyt kupiecki przeważnie zawiera takie informacje jak:
- termin płatności,
- skonto (rabat w razie wcześniejszej zapłaty),
- konsekwencje w razie przekroczenia terminu płatności,
- limit kupiecki.
Istnieje również tzw. odwrócony kredyt kupiecki, który polega na tym, że kupujący płaci zaliczkę albo nawet całą kwotę transakcji przed realizacją zlecenia transportowego/dostawą towaru. Jednak w branży TSL jest bardzo rzadko stosowany, a spedytorzy i przewoźnicy wykonują usługi w ramach standardowej formy kredytu.
Kredyt kupiecki — przykład
- Firma produkcyjna X musi dostarczyć towar ze swojego zakładu. Jednak obecnie oczekuje na zapłatę za kilka ostatnich faktur i nie może opłacić transportu.
- Przedsiębiorstwo X kontaktuje się z firmą spedycyjną Y z zapytaniem o wykonanie usługi z odroczonym terminem płatności.
- W odpowiedzi otrzymuje ofertę, w ramach której będzie musiała zapłacić za przewóz po 45 dniach od daty dostawy.
- Strony spisują umowę. Właśnie w tym momencie został zawarty kredyt kupiecki.
Limit kupiecki — co to jest?
Oprócz kredytu warto zapoznać się również z takim pojęciem jak limit kupiecki. To maksymalna kwota, na jaką firma transportowa pozwala kontrahentowi zaciągnąć kredyt kupiecki. Jeżeli łączna suma nieopłaconych faktur oraz obecnie wykonywanych usług jest na tyle wysoka, że kwota zlecenia spedycyjnego/przewozowego przekracza ustalony limit, zlecenie nie zostanie przyjęte.
W ten sposób firmy transportowe skutecznie zabezpieczają się przed ryzykiem utraty płynności finansowej. Dodatkowo limit kupiecki ogranicza sytuacje, w których kontrahent nie jest w stanie zapłacić za usługi lub zamawia kolejne przewozy, powiększając kredyt, nie opłacając poprzednich zobowiązań.
Jak ustalić limit kredytu kupieckiego?
Nie ma jednoznacznego sposobu, na ustalenie limitu kredytu kupieckiego. Wzór, który jest czasem stosowany, to metoda Wilcoxa, która określa tzw. wartość likwidacyjną przedsiębiorstwa, czyli jak duże zobowiązania kontrahent jest w stanie spłacić w razie bankructwa. Jednak nawet to daje dość subiektywny i nieprecyzyjny rezultat. Przede wszystkim należy zweryfikować sytuację finansową i wiarygodność firmy.
Przy tym należy pamiętać, że limit kupiecki nie jest stały i można w każdej chwili zmienić jego wartość. Jeżeli współpraca z danym kontrahentem dobrze się układa, nie występują z nią problemy, a przy tym jest korzystna, warto rozważyć powiększenie limitu. Z drugiej strony w razie błędnego ustalenia zbyt wysokiej kwoty lub problematycznego zleceniodawcy istnieje opcja obniżenia mu limitu z dnia na dzień.
Zastosowanie kredytu kupieckiego w branży TSL
Kredyt kupiecki w branży TSL jest bardzo powszechny. Pozwala na dynamiczny i nieprzerwany przewóz towarów, nawet jeżeli zleceniodawca nie jest w stanie zapłacić z góry za usługę. Takie sytuacje zdarzają się nadzwyczaj często, właśnie dlatego stosowanie tego narzędzia jest wręcz niezbędne do funkcjonowania w tej gałęzi gospodarki. Kredy kupiecki wykorzystują zarówno przewoźnicy, jak i spedytorzy wobec swoich klientów.
Jaki jest koszt kredytu kupieckiego?
Zazwyczaj kredyt kupiecki wystawiony przez spedytora lub przewoźnika nie wiąże się z odsetkami, prowizją czy dodatkowymi opłatami. W związku z tym jego koszt dla zleceniodawcy jest zerowy. Jednak w przypadku bardzo długich okresów odroczenia płatności czy przekroczenia terminu umowa kredytu kupieckiego może zawierać informacje o konieczności zapłaty dodatkowej kwoty lub odsetek.
Sam spedytor czy przewoźnik także nie ponosi kosztów związanych z przyznaniem kredytu kupieckiego. Ewentualnym wydatkiem może być przyznane skonto w razie wcześniejszego uiszczenia zapłaty. Jednak mimo mniejszej kwoty, zleceniobiorca zyskuje na tym, że otrzymuje płatność przed ustalonym terminem, dzięki czemu ma już środki na swoim koncie i może nimi zarządzać.
Wady i zalety kredytu kupieckiego
Ustanowienie kredytu kupieckiego stanowi spore ryzyko dla firmy, która go udziela. W razie braku zapłaty ze strony kontrahenta firma może stracić płynność finansową i nie mieć środków na spłatę własnych zobowiązań. Szczególnie może tak być, jeżeli błędnie oceni się wiarygodność przedsiębiorstwa i np. przyzna się mu zbyt wysoki limit kupiecki. W takiej sytuacji trzeba liczyć się z ryzykiem sporych strat.
Jednak odpowiednio ustalone kredyt i limit kupiecki stanowią skuteczne narzędzie do egzekwowania płatności od kontrahentów. Ponadto przydają się również do pozyskiwania nowych klientów, gdyż wielu z nich może nie dysponować odpowiednimi środkami w momencie, gdy potrzebują usługi transportu. Współpraca w branży TSL wymaga wzajemnego zaufania, dlatego warto je okazać, jeżeli przedsiębiorstwo jest wiarygodne.
Zabezpieczenie kredytu kupieckiego
W związku z tym, że oferowanie kredytu kupieckiego niesie ze sobą spore ryzyko, warto przedsięwziąć odpowiednie kroki w celu ochrony własnych interesów. Dzięki temu przedsiębiorstwo transportowe może uniknąć braku zapłaty za wykonaną usługę oraz strat finansowych.
Weryfikacja kontrahentów
Niezwykle ważne jest, aby przed przyznaniem kredytu kupieckiego rzetelnie sprawdzić kontrahenta. W tym celu warto sprawdzić jego status płatnika VAT, zapisy w rejestrach publicznych (KRS lub CEIDG), a także czy nie znajduje się na liście dłużników w jednym z biur informacji gospodarczej. Dobrym pomysłem jest również spojrzenie na opinie w internecie na temat firmy, której zamierza się zaoferować limit kupiecki.
Ubezpieczenie kredytu kupieckiego
Na rynku istnieje również taki produkt jak ubezpieczenie kredytu kupieckiego, które chroni firmę w razie braku zapłaty ze strony kontrahenta. Jeżeli zleceniodawca nie uiści zobowiązania w przewidzianym terminie, towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie na zasadach przewidzianych w umowie polisy.
Skonto
Skonto to rabat przyznawany za szybkie uregulowanie płatności. Stanowi motywację do jak najszybszej opłacenia faktury przez kupującego. Jeżeli ten uiści zapłatę we wcześniejszym terminie przewidzianym w umowie, może zapłacić kwotę pomniejszoną o ustalony rabat. Przykładowo: umowa kredytu kupieckiego z odroczonym terminem płatności na 30 dni od dostawy może zawierać informację o rabacie 5% w razie płatności w ciągu 14 dni.
Kontrola kredytu kupieckiego w CargoLink
W firmach, w których pracuje wiele osób, często pojawia się problem kontroli limitu kupieckiego. Mogą zdarzyć się sytuacje, że ustalona kwota zostanie przez pomyłkę przekroczona o sporą wartość.
System CargoLink oferuje opcję ustanowienia kredytu kupieckiego, która automatycznie blokuje dodawanie zleceń/faktur przy przekroczeniu limitu. Jeżeli tak się stanie, dokument nie zostanie wprowadzony do systemu. W ten sposób ryzyko przekroczenia limitu kupieckiego praktycznie nie istnieje.